Τηλεγραφήματα
Η ταυτότητα της συλλογής
Τηλεγραφημάτων
Η συλλογή του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών Oμίλου ΟΤΕ αποτελείται από τηλεγραφήματα που έχουν μεταβιβασθεί μέσω της τηλεγραφικής υπηρεσίας του ΟΤΕ, αλλά και άλλων εταιρειών όπως της Eastern Telegraph, της Cable & Wireless, των ΤΤΤ και του Ελληνικού Τηλέγραφου. Τα 7.940 τηλεγραφήματα, που καλύπτουν την περίοδο 1859-1996, έχουν κατηγοριοποιηθεί σε 7 θεματικές ενότητες με κυριότερες να είναι αυτές της οικονομίας, της ναυτιλίας, των προσφυγικών, της πολιτικής και του ιδιωτικού βίου. Αντιπροσωπεύεται γεωγραφικά το σύνολο σχεδόν του ελληνικού χώρου, ενώ υπάρχουν δείγματα των κυριοτέρων τηλεγραφείων και όλων των τηλεγραφικών εταιρειών που δραστηριοποιήθηκαν στην Ελλάδα τον 19ο και 20ο αιώνα. Το χρονικό εύρος της συλλογής και η συνέχεια που τη διέπει, την καθιστά ιδανική και προνομιακή πηγή για τη μελέτη της ιστορίας της τηλεγραφίας στην Ελλάδα, αλλά και του ιδιωτικού και οικονομικού βίου. Ένας είδος επικοινωνίας που έχει πλέον εξαφανισθεί, το τηλεγράφημα, αποσπασματικό και αφαιρετικό από τη φύση του, διασώζει την αμεσότητα και την ένταση της στιγμής, αλλά και την νοοτροπία της εποχής που το παρήγαγε.
Η Ιστορία του Τηλέγραφου
Η εφεύρεση του Σάμιουελ Μορς ήρθε στην Ελλάδα το 1859 με την κατασκευή των πρώτων εναέριων τηλεγραφικών γραμμών που συνέδεσαν την Αθήνα με τον Πειραιά και την πόντιση των υποβρυχίων καλωδίων που ένωσαν τον Πειραιά με την Ερμούπολη της Σύρου, το πιο σημαντικό λιμάνι της χώρας τον 19ο αιώνα. Ο Ραγκαβής θεώρησε το έργο ως την «πρώτην επιχείρησιν μεγάλης βιομηχανίας» στην Ελλάδα. Η πρόοδος της τηλεγραφίας είναι αργή στην αρχή, ωστόσο σταδιακά το τηλεγραφικό δίκτυο θα εκσυγχρονισθεί και στις αρχές του 20ου αιώνα η κίνηση των τηλεγραφημάτων θα εκτοξευθεί πάνω από τα 1.000.000 τηλεγραφήματα. Μια συνεχής αύξηση που θα κορυφωθεί το 1925 μέσω των 1638 λειτουργούντων τηλεγραφικών γραφείων σε όλη τη χώρα.
Από τις δεκαετίες του 1970 και 1980 η μεγάλη διάδοση της τηλεφωνίας και η ολοκληρωτική επικράτηση του ίντερνετ από την δεκαετία του 1990 κι έπειτα θα εξοβελίσει την τηλεγραφία από τον χάρτη των τηλεπικοινωνιών. Η τηλεγραφική υπηρεσία του ΟΤΕ καταργήθηκε οριστικά το 2019.
Η συλλογή του Μουσείου συγκροτήθηκε μέσα από διαδοχικές προσκτήσεις (δωρεές και αγορές). Σημαντικός δωρητής ήταν ο Μιχάλης Τσιπίδης ο οποίος παραχώρησε πάνω από 300 τηλεγραφήματα της συλλογής του, αρκετά εκ των οποίων ανήκουν στον 19ο αιώνα και προέρχονται από το οθωμανικό τηλεγραφείο Θεσσαλονίκης. Το κύριο σώμα της τηλεγραφημάτων αποκτήθηκε, μέσω αγοράς, από τον Άγγελο Παπαϊωάννου και τον συλλέκτη και φίλο του Μουσείου Γιάννη Λάμπρου την περίοδο 1999-2019
